Osmi po redu lokalni izbori u BiH, na kojima birači odlučuju o tome ko će biti novi gradonačelnici i načelnici te odbornici u skupštinskim klupama u Republici Srpskoj, FBiH i Brčko distriktu, zakazani su za sutra (nedjelja), a glasove očekuje više od 26.000 kandidata, koliko ih je i ovjereno za učešće u ovogodišnjoj izbornoj trci.
Centralna izborna komisija (CIK) BiH je i ovaj put, zajedno sa lokalnim komisijama, ključna za održavanje lokalnih izbora u ovoj zemlji, a jedna od razlika u odnosu na ranije provjere volje birača je u pravilima glasanja, jer je Kristijan Šmit, iz fotelje visokog predstavnika u BiH, nametnuo nekoliko novih odredaba Izbornog zakona BiH.
Njima su, između ostalog, data veća ovlašćenja CIK-u te definisan broj kandidata za koje birač može glasati sa jedne liste. Osim toga na listi novina u ovom lokalnom ciklusu jeste i uloga vojske. Zbog, kako je ranije saopšteno, situacije uzrokovane poništenjem prvobitne odluke CIK-a o izboru najpovoljnijeg ponuđača za transport izbornog materijala, iz krovne izborne komisije u Sarajevu obratili su se početkom septembra za podršku Ministarstvu odbrane BiH.
Od njih je zatražena upotrebe kamiona i kombi vozila resora odbrane za transport izbornog materijala od skladišta CIK-a u Istočnom Sarajevu do gradova/opština u BiH, kao i povrat do pomenutog skladišta.
Taj zahtjev im je odobren, kao što je ranije CIK ovjerio kandidaturu za više od 26.000 kandidata za rukovodeće pozicije u lokalnim zajednicama u Srpskoj i FBiH. Iz komisije sa sjedištem u Sarajevu u petak su, na konferenciji za medije tokom koje su iznesene ključne informacije o organizaciji i sprovođenju izbora, podvukli da je u periodu od 48 časova prije otvaranja biračkih mjesta, pa do njihovog zatvaranja, zabranjeno objavljivati rezultate istraživanja javnog mnjenja u vezi s glasanjem i izborima.
Brojke
296 političkih subjekata
110 političkih partija
58 koalicija
76 nezavisnih kandidata
43 nezavisna kandidata nacionalne manjine
9 lista nezavisnih kandidata
3.200 odborničkih pozicija
143 gradonačelničke/načelničke fotelje
3.400.204 registrovanih birača
5.797 biračkih mjesta
Izborna tišina počinje 24 časa prije otvaranja biračkih mjesta i traje do njihovog zatvaranja, odnosno od danas (subota) od sedam časova do sutra (nedjelja) u 19 časova, a u tom periodu je zabranjeno učestvovanje političkih subjekata u javnim političkim aktivnostima te medijsko izvještavanje o političkim i izbornim kampanjama.
– Apelujemo na poštovanje izborne ćutnje i zakonskih propisa s ciljem očuvanja integriteta izbornog procesa – poručeno je u petak iz CIK-a.
Na konferenciji je, uz to, ponovljeno da birači na ovim izborima biraju ukupno 58 novih saziva opštinskih vijeća u FBiH, 53 skupštine opština u Republici Srpskoj, 111 načelnika opština, 21 gradsko vijeće u Federaciji, deset skupština gradova u Republici Srpskoj, 32 gradonačelnika te Skupštinu Brčko distrikta. Osim toga zagarantovana mjesta za pripadnike nacionalnih manjina obuhvataju 23 kandidata u 21 opštini. Direktno na izborima neće biti izabrani gradonačelnici Sarajeva i Mostara i u Brčko distriktu, jer na tim adresama tu ulogu imaju izabrani odbornici.
Centralna izborna komisija uspostavila je Glavni centar za brojanje u Sarajevu, gdje će od ponedjeljka započeti brojanje glasačkih listića, počevši s nepotvrđenim glasačkim listićima, a zatim s listićima birača koji su glasali u odsustvu, putem mobilnih timova, pošte te u diplomatsko-konzularnim predstavništvima.
Izbore će pratiti više od 2.000 posmatrača u ime 58 organizacija, a u CIK-u očekuju da će biti oko 40.000 izbornih posmatrača političkih subjekata koje akredituju opštinske/gradske izborne komisije.
Za sprovođenje izbora odobren je budžet u iznosu od 11.591.000 maraka, dok će opštine i gradovi snositi dodatne troškove od oko 7.500.000 KM.
Na ovim izborima biće, kako je najavljeno, sprovedena četiri pilot-projekta i to autentifikacija birača i transmisija rezultata uz podršku Delegacije EU na 165 biračkih mjesta u 11 opština/gradova, optički skeneri i automatsko prebrojavanje listića uz podršku USAID-a na 145 mjesta u sedam izbornih jedinica, biometrijska identifikacija birača na svih 138 biračkih mjesta u Brčko distriktu uz podršku Misije OEBS-a u BiH te uvođenje video-nadzora prebrojavanja listića na 10 biračkih mjesta u pet izbornih jedinica.
Šta biramo
111 načelnika u BiH
31 gradonačelnik (od čega 11 u Srpskoj)
21 gradsko vijeće u FBiH
10 skupština gradova u RS
58 opštinskih vijeća u FBiH
53 saziva skupština opština u RS i Skupštini Brčko distrikta
Iz Agencije za identifikaciona dokumenta, evidenciju i razmjenu podataka u petak je saopšteno da će autentifikacija birača i transmisija rezultata biti korišćene u Starom Gradu Sarajevo, Tešnju, Doboju, Bijeljini, Trebinju, Gradišci, Goraždu, Domaljevac-Šamcu, Sanskom Mostu i Zvorniku, a biometrijska identifikacija birača i autentifikacija u Brčko distriktu na svim biračkim mjestima.
Kako pravilno glasati
Nametnutim izmjenama, koje su na snazi za ove izbore, za razliku od dosadašnje prakse, kada su birači na listiću mogli zaokružiti koliko god žele kandidata unutar jedne političke opcije, sada mogu maksimalno tri imena kandidata. Naime, ukoliko birač želi dati glas nekoj stranci, a moguće je izabrati samo jednu da bi glas bio važeći, osim stavljanja znaka “iks” u ostavljeni prostor kod imena tog političkog subjekta, iako to nije obavezujuće, dovoljno je staviti isti znak pored najviše tri imena sa izabrane liste za odbornike. Ako birač stavi “iks” pored četiri ili više kandidata, glas će se računati samo stranci, odnosno posljedično ići u korist onih koji su prvi na odborničkim listama. Za izbor gradonačelnika/načelnika glas će biti važeći ako “iks” bude ispred imena samo jednog od kandidata za tu poziciju.
(glassrpske.com)
