Gotovo 100 tona otpada i nusproizvoda životinjskog porijekla u BiH svakog dana završi na nekoj od 1 000 deponija!
Tu je i problem odlaganja medicinskog otpada čije velike količine budu bačene na komunalne deponije, a dobar dio tečnog otpada odlazi u kanalizacioni sistem. Stručnjaci upozoravaju da zbog toga, iako čini tek 20 odsto heterogene mješavine otpada, ovaj otpad predstavlja veliki rizik za zdravlje ljudi i životnu sredinu.
Prema nekim procjenama, u BiH se godišnje proizvede više od 1 000 tona medicinskog otpada, od čega najmanje polovina završi tamo gdje ne treba.
Leševi životinja na divljim deponijama
Na divljim deponijama tokom jedne godine završi i oko 35 000 tona otpada i nusproizvoda životinjskog porijekla, kojih se stočari rješavaju po kratkom postupku. Riječ je o cijelim životinjskim truplima ili njihovim dijelovima, te proizvodima životinjskog porijekla koji nisu namijenjeni za ishranu ljudi.
Najveći problem predstavlja činjenica što životinje uginule od zaraznih bolesti godinama mogu da budu izvor zaraze, pa je bacanje njihovih trupala u šume ili rijeke potencijalna opasnost po zdravlje ljudi.
U slučaju nesavjesnog odlaganja životinskog otpada, nadležnim inspekcijama praktično su vezane ruke. Prije svega jer je teško utvrditi počinioca, kao i uzrok uginuća, što je posebno važno zbog potencijalne opasnosti od širenja zaraze.
S druge strane, u RS ne postoje objekti i službe koje bi na propisan način uništavale životinjske leševe, dok lokalne zajednice nemaju finansijskih sredstava za izgradnju i održavanje stočnih groblja. Zato su prilično česti prizori plutanja uginulih konja i krava rijekama, a u mnogim prigradskim naseljima njihova trupla završavaju u neposrednoj blizini kuća.
Službe se vrte ukrug
Komunalna preduzeća rade na uklanjanju divljih deponija, ali se uglavnom odmah pojave druge, tako da se ovaj problem konstantno vrti ukrug.
I stočari priznaju da su među njima rijetki oni koji životinjski otpad odlažu na bezbijedan način. Pošto kod nas nema spalionica, mnogi ga bacaju u potoke, rijeke, obližnje šumarke, pa čak i tamo gdje ljudi stanuju.
– Međuti, svima je jasno da životinje uginule od nekih zaraznih bolesti mogu da prenesu zarazu, najčešće putem ptica. Sve je dobro dok se na ovaj način ne desi neka masovnija zaraza – kaže jedan stočar.
Ipak, veći potencijalni rizik za zdravlje ljudi nosi medicinski otpad, i to zbog uzročnika infektivnih bolesti i toksičnih hemijskih materija koje može sadržavati. Njegova svojstva – po kojima se razlikuje od komunalnog otpada, jesu štetnost, toksičnost, kancerogenost, infektivnost.
Polovina medicinskog otpada završi na divljim deponijama
Iz federalnog Zavoda za javno zdravstvo su ne tako davno saopštili da se na komunalne deponije odlaže ukupno 53 odsto medicinskog otpada.
– Rezultati istraživanja koje je sprovedeno na području FBiH prije nekoliko godina, pokazali su da 55 odsto potencijalno infektivnog, 23 odsto hemijskog i 20 odsto farmaceutskog otpada iz zdravstvenih ustanova završava na komunalnim deponijama – saopštili su iz ovog instituta.
Prema procjenama resornog ministarstva u Srpskoj, godišnje se u RS proizvede oko 400 tona medicinskog otpada.
– Osim zdravstvenih ustanova, otpad ove vrste mogu da proizvode i građani, u vidu lijekova ili medicinskih sredstava koje koriste samostalno. Javno-zdravstveni značaj zbrinjavanja medicinskog otpada važan je ne samo zbog potencijalne toksičnosti nego i količina, ali i značajnih finansijskih sredstava koja se izdvajaju za zbrinjavanje – poručili su iz ovog ministarstva.
Činjenica je da je pitanje medicinskog otpada regulisano sa više zakona i pravilnika, ali ti propisi nisu potpuno primjenljivi u praksi, jer u RS ne postoji adekvatna infrastruktura za pravilno zbrinjavanje medicinskog otpada.
(srpskacafe.com)
